1. Cách bảo quản củ gai
Dùng đến đâu rửa đến đó, không nên rửa tất cả để giữ được độ tươi của củ gai. Phần còn lại chưa dùng đến thì gói kín trong túi nilon hoặc giấy báo và cất dưới ngăn mát tủ lạnh.( Củ gai bảo quản theo cách trên thì để được khoảng 15 đến 20 ngày, nếu muốn giữ được lâu hơn thì nên rửa sạch thái lát rồi phơi khô).
2. Cách sơ chế
Cạo nhẹ phần vỏ đen bên ngoài củ gai hoặc nhanh nhất có thể dùng búi sắt cọ xoong nồi, giẻ rửa bát để cọ sạch, không nên gọt hay tước phần vỏ bỏ đi vì phần vỏ rất bổ. Dùng được cả phần củ và rễ.
3. Cách dùng và liều lượng dùng
- Có thể ăn sống, nướng, luộc, thái lát đun nước.
- Đối với trường hợp động thai, tụ dịch sau màng nuôi, ra huyết nâu (đỏ), rau bị bóc tách 1 phần (hay còn gọi là bong màng nuôi, bong rau…) nên dùng củ gai tối thiểu trong một tuần để cầm máu và cho thai ổn định: 3 ngày đầu mỗi ngày dùng 150g – 200g củ gai rửa sạch thái lát mỏng đun với 800 ml - 1 lít nước trong khoảng 20-30 phút, đun khoảng 2-3 lần/ 1 ngày. 4 ngày sau mỗi ngày dùng 100g và nấu như trên thay nước uống. Phần củ sau khi đun 2-3 lần nên ăn hết, không nên bỏ đi.
- Đối với trường hợp dùng củ gai để an thai: Mỗi ngày dùng 100g củ gai sắc như trên, ngày uống 2 lần hoặc dùng 200g củ gai tươi đã rửa sạch, cắt lát mỏng hầm với gà, bồ câu, móng giò, chân dê, dạ dày, tim lợn….để dùng 2-3 lần một tuần. Có thể dùng đến khi sinh mà không sợ sót rau.
Đối với trường hợp ra máu đỏ sẫm: lượng dùng như phần 1 nhưng cho thêm vài ngọn ngải cứu hoặc tía tô.
- Một số trường hợp dọa sảy thai hoặc bong rau thai nặng ( 30% trở lên ) ngoài uống nước củ gai sắc có thể củ gai tươi đã sơ chế sạch để ăn sống hoặc xay ra rồi hòa với nước rồi uống sẽ có khả năng giữ được thai.
- Đối với sản phụ bị nghén nhiều có thể thêm 1 vài đốt mía, cỏ ngọt, cam thảo hoặc đường phèn cho dễ uống hơn.
4. Một số lưu ý cho các mẹ
- Nếu cất trữ nước củ gai đã đun trong tủ lạnh thì nên làm ấm lại trước khi uống. Không nên uống khi quá no, và khi đói. Củ gai tươi KHÔNG bảo quản được ở ngăn đá tủ lạnh, khi để trong ngăn mát tủ lạnh tránh để nơi phả khí lạnh trực tiếp vì sẽ khiến củ nhanh hỏng.
- Đang dùng thuốc Tây Y ( thuốc nội tiết, thuốc chống co thắt tử cung) thuốc tiêm , uống, đặt nội tiết vẫn dùng củ gai bình thường.
- Để tăng hiệu quả củ gai, có thể sắc cùng 1 nắm đỗ đen xanh lòng đã được rang thơm.
Dùng đến đâu rửa đến đó, không nên rửa tất cả để giữ được độ tươi của củ gai. Phần còn lại chưa dùng đến thì gói kín trong túi nilon hoặc giấy báo và cất dưới ngăn mát tủ lạnh.( Củ gai bảo quản theo cách trên thì để được khoảng 15 đến 20 ngày, nếu muốn giữ được lâu hơn thì nên rửa sạch thái lát rồi phơi khô).
2. Cách sơ chế
Cạo nhẹ phần vỏ đen bên ngoài củ gai hoặc nhanh nhất có thể dùng búi sắt cọ xoong nồi, giẻ rửa bát để cọ sạch, không nên gọt hay tước phần vỏ bỏ đi vì phần vỏ rất bổ. Dùng được cả phần củ và rễ.
3. Cách dùng và liều lượng dùng
- Có thể ăn sống, nướng, luộc, thái lát đun nước.
- Đối với trường hợp động thai, tụ dịch sau màng nuôi, ra huyết nâu (đỏ), rau bị bóc tách 1 phần (hay còn gọi là bong màng nuôi, bong rau…) nên dùng củ gai tối thiểu trong một tuần để cầm máu và cho thai ổn định: 3 ngày đầu mỗi ngày dùng 150g – 200g củ gai rửa sạch thái lát mỏng đun với 800 ml - 1 lít nước trong khoảng 20-30 phút, đun khoảng 2-3 lần/ 1 ngày. 4 ngày sau mỗi ngày dùng 100g và nấu như trên thay nước uống. Phần củ sau khi đun 2-3 lần nên ăn hết, không nên bỏ đi.
- Đối với trường hợp dùng củ gai để an thai: Mỗi ngày dùng 100g củ gai sắc như trên, ngày uống 2 lần hoặc dùng 200g củ gai tươi đã rửa sạch, cắt lát mỏng hầm với gà, bồ câu, móng giò, chân dê, dạ dày, tim lợn….để dùng 2-3 lần một tuần. Có thể dùng đến khi sinh mà không sợ sót rau.
Đối với trường hợp ra máu đỏ sẫm: lượng dùng như phần 1 nhưng cho thêm vài ngọn ngải cứu hoặc tía tô.
- Một số trường hợp dọa sảy thai hoặc bong rau thai nặng ( 30% trở lên ) ngoài uống nước củ gai sắc có thể củ gai tươi đã sơ chế sạch để ăn sống hoặc xay ra rồi hòa với nước rồi uống sẽ có khả năng giữ được thai.
- Đối với sản phụ bị nghén nhiều có thể thêm 1 vài đốt mía, cỏ ngọt, cam thảo hoặc đường phèn cho dễ uống hơn.
4. Một số lưu ý cho các mẹ
- Nếu cất trữ nước củ gai đã đun trong tủ lạnh thì nên làm ấm lại trước khi uống. Không nên uống khi quá no, và khi đói. Củ gai tươi KHÔNG bảo quản được ở ngăn đá tủ lạnh, khi để trong ngăn mát tủ lạnh tránh để nơi phả khí lạnh trực tiếp vì sẽ khiến củ nhanh hỏng.
- Đang dùng thuốc Tây Y ( thuốc nội tiết, thuốc chống co thắt tử cung) thuốc tiêm , uống, đặt nội tiết vẫn dùng củ gai bình thường.
- Để tăng hiệu quả củ gai, có thể sắc cùng 1 nắm đỗ đen xanh lòng đã được rang thơm.
