*Câu hỏi thường thấy ở trẻ là: “Tại sao?”, “Cái gì?”…. Đối với những câu hỏi của trẻ đưa ra, để có cách trả lời tốt nhất vừa thoả mãn tính hiếu kỳ, lại vừa kích thích tư duy bạn có thể tham khảo mấy cách sau:
Ảnh minh họa
>> TƯ VẤN TÂM LÝ - KHÁM BỆNH MIỄN PHÍ TẠI AloBacsi.vn*Trả lời theo câu hỏi ngược lại:
Khi trẻ nêu ra câu hỏi, bạn đừng bao giờ vội vã giải thích hoặc trả lời ngay, mà có thể dùng hình thức hỏi ngược lại câu hỏi của trẻ để khơi gợi trẻ tự suy nghĩ, tìm ra câu trả lời độc lập hoặc bạn cùng trao đổi với trẻ nhằm loại trừ các sai sót để có được câu trả lời chính xác nhất.
Ví dụ như khi trẻ hỏi bạn tại sao miếng sắt chìm trong nước mà miếng xốp lại nổi lên trên mặt nước? Bạn hãy để chúng tự nghĩ xem, sao lại có hiện tượng như vậy hoặc khuyến khích chúng dùng tay sờ thử để phân biệt miếng sắt và miếng xốp khác nhau như thế nào. Trẻ sẽ phát hiện được một điều: sắt nặng hơn miếng xốp.
Ngoài ra, bạn có thể lấy thanh sắt có trọng lượng bằng trọng lượng miếng xốp rồi thả chúng vào chậu nước để trẻ quan sát, hướng dẫn trẻ phát hiện ngoài trọng lượng ra còn có thể có cả thể tích của vật cũng gây ảnh hưởng đến nó. Cách làm này sẽ tránh được tính ỷ lại của trẻ, cổ vũ khích lệ tinh thần tìm hiểu thăm dò sự vật, hiện tượng một cách độc lập.
Trả lời theo cách khơi gợi trí tưởng tượng:
Bạn thường hay đọc cho trẻ một câu chuyện ngắn trước giờ đi ngủ. Đây là thói quen tốt, không chỉ trau dồi ngôn ngữ mà còn có lợi trong việc bồi dưỡng phẩm chất, góp phần phát triển sự hiểu biết và thúc đẩy trí lực phát triển. Tuy nhiên, để tạo điều kiện cho trẻ có khả năng suy luận, óc tưởng tượng tốt và tinh thần sáng tạo, bạn đừng bao giờ đọc phần kết thúc truyện. Chắc chắn khi đang đọc, bạn dừng lại, trẻ sẽ hỏi phần kết thúc như thế nào. Bạn hãy cho trẻ tự mình tưởng tượng, để xem trẻ có nảy sinh cái gì mới, sau đó mới bổ sung phần kết. Và thế là từ một câu chuyện in trong sách, vô hình chung bạn đã biến thành câu chuyện có nội dung phong phú hơn, kết độc đáo hơn nhờ tài tưởng tượng và khả năng tư duy lôgic của trẻ.
Trả lời theo kiểu khơi gợi liên tưởng:
Qua các câu hỏi của trẻ, bạn hãy khơi gợi trẻ liên hệ suy nghĩ các sự việc cùng loại với vấn đề trẻ hỏi để tìm ra phần chung của vấn đề và tự mình tìm ra đáp án. Khi giải thích cho trẻ biết mẩu xốp để trong nước sẽ nổi lên thì miếng nhựa, miếng bọt biển hay tờ giấy để trong nước chìm hay nổi, nhờ liên hệ tính chất cùng loại của vật thể và tự trả lời chính xác, hay bạn giải thích cho trẻ con gà là vật nuôi trong nhà, có 2 chân và có cánh nên được gọi là gia cầm, trẻ sẽ liên hệ được những con vật hai chân khác như vịt, ngan, ngỗng… cũng được gọi là gia cầm.
Phương pháp này sẽ giúp trẻ học tập cách áp dụng kiến thức đã biết để có phương pháp tư duy giải quyết vấn đề mới.
Trả lời theo kiểu gợi lại hồi ức của trẻ:
Bạn nên hướng dẫn trẻ nhớ lại các sự việc đã qua để giải quyết vấn đề, để rèn luyện năng lực hồi tưởng và năng lực ứng biến của trẻ. Ví dụ như trẻ hỏi một vật nào đó, thì cha mẹ nhắc trẻ nhớ lại buổi đi thăm vườn thú trước đây, để trẻ kể lại tình cảnh vườn thú lúc bấy giờ. Hay là chữ vừa học xong mà trẻ đã quên, cha mẹ gợi ý cho con nhớ lại từ đó, nói với con là “chữ đó con đã học qua rồi đấy, nghĩ lại xem con có thể ráp thành từ gì”, “chữ đó ở bài nào, quyển sách nào con đã xem qua”…
Trả lời theo kiểu cùng thăm dò, cùng trao đổi:
Cha mẹ không nên trả lời trực tiếp câu hỏi cho trẻ ngay, mà nên cùng sinh hoạt, cùng trao đổi với trẻ để tìm ra đáp án chung. Ví như không hiểu biết một hiện tượng vật lý nào đó có thể cùng làm thí nghiệm nhỏ với trẻ, thiếu đồ chơi thì có thể tìm nguyên vật liệu và hướng dẫn trẻ tự làm lấy. Phương thức này sẽ giúp trẻ có thói quen chịu làm, chịu động não và cùng hợp tác thăm dò, bồi dưỡng tính thích thú khi học tập cũng như trong lúc nghiên cứu.
Trả lời theo kiểu bảo lưu nghi vấn:
Có những câu hỏi mà trẻ đặt ra liên quan đến các hiện tượng phức tạp của tự nhiên, xã hội, nếu bạn trả lời sẽ quá sự hiểu biết của trẻ cũng như khó trả lời rõ ràng. Ví dụ như trẻ hỏi vì sao em bé lại ra đời, hay tại sao có chiến tranh… bạn cũng không cần phãi giải thích và đòi hỏi trẻ hiểu ngay tất cả, nên có thể nói với trẻ bằng thái độ nhã nhặn rằng con đang còn bé, chưa hiểu biết nhiều, khi lớn lên con sẽ hiểu hết. Với cách thức này trẻ sẽ mang theo tâm tư nghi vấn để quan sát. Nhưng cũng không nên áp dụng tùy tiện, bởi vì các câu hỏi của trẻ nếu thường không được giải quyết thỏa đáng, sẽ làm mất đi tính tích cực về việc suy nghĩ các vấn đề cần hiểu
>> TƯ VẤN TÂM LÝ - KHÁM BỆNH MIỄN PHÍ TẠI AloBacsi.vn*
AloBacsi.vn (Theo Tư vấn Tiêu dùng)
>> TƯ VẤN TÂM LÝ - KHÁM BỆNH MIỄN PHÍ TẠI AloBacsi.vn*Trả lời theo câu hỏi ngược lại:
Khi trẻ nêu ra câu hỏi, bạn đừng bao giờ vội vã giải thích hoặc trả lời ngay, mà có thể dùng hình thức hỏi ngược lại câu hỏi của trẻ để khơi gợi trẻ tự suy nghĩ, tìm ra câu trả lời độc lập hoặc bạn cùng trao đổi với trẻ nhằm loại trừ các sai sót để có được câu trả lời chính xác nhất.
Ví dụ như khi trẻ hỏi bạn tại sao miếng sắt chìm trong nước mà miếng xốp lại nổi lên trên mặt nước? Bạn hãy để chúng tự nghĩ xem, sao lại có hiện tượng như vậy hoặc khuyến khích chúng dùng tay sờ thử để phân biệt miếng sắt và miếng xốp khác nhau như thế nào. Trẻ sẽ phát hiện được một điều: sắt nặng hơn miếng xốp.
Ngoài ra, bạn có thể lấy thanh sắt có trọng lượng bằng trọng lượng miếng xốp rồi thả chúng vào chậu nước để trẻ quan sát, hướng dẫn trẻ phát hiện ngoài trọng lượng ra còn có thể có cả thể tích của vật cũng gây ảnh hưởng đến nó. Cách làm này sẽ tránh được tính ỷ lại của trẻ, cổ vũ khích lệ tinh thần tìm hiểu thăm dò sự vật, hiện tượng một cách độc lập.
Trả lời theo cách khơi gợi trí tưởng tượng:
Bạn thường hay đọc cho trẻ một câu chuyện ngắn trước giờ đi ngủ. Đây là thói quen tốt, không chỉ trau dồi ngôn ngữ mà còn có lợi trong việc bồi dưỡng phẩm chất, góp phần phát triển sự hiểu biết và thúc đẩy trí lực phát triển. Tuy nhiên, để tạo điều kiện cho trẻ có khả năng suy luận, óc tưởng tượng tốt và tinh thần sáng tạo, bạn đừng bao giờ đọc phần kết thúc truyện. Chắc chắn khi đang đọc, bạn dừng lại, trẻ sẽ hỏi phần kết thúc như thế nào. Bạn hãy cho trẻ tự mình tưởng tượng, để xem trẻ có nảy sinh cái gì mới, sau đó mới bổ sung phần kết. Và thế là từ một câu chuyện in trong sách, vô hình chung bạn đã biến thành câu chuyện có nội dung phong phú hơn, kết độc đáo hơn nhờ tài tưởng tượng và khả năng tư duy lôgic của trẻ.
Trả lời theo kiểu khơi gợi liên tưởng:
Qua các câu hỏi của trẻ, bạn hãy khơi gợi trẻ liên hệ suy nghĩ các sự việc cùng loại với vấn đề trẻ hỏi để tìm ra phần chung của vấn đề và tự mình tìm ra đáp án. Khi giải thích cho trẻ biết mẩu xốp để trong nước sẽ nổi lên thì miếng nhựa, miếng bọt biển hay tờ giấy để trong nước chìm hay nổi, nhờ liên hệ tính chất cùng loại của vật thể và tự trả lời chính xác, hay bạn giải thích cho trẻ con gà là vật nuôi trong nhà, có 2 chân và có cánh nên được gọi là gia cầm, trẻ sẽ liên hệ được những con vật hai chân khác như vịt, ngan, ngỗng… cũng được gọi là gia cầm.
Phương pháp này sẽ giúp trẻ học tập cách áp dụng kiến thức đã biết để có phương pháp tư duy giải quyết vấn đề mới.
Trả lời theo kiểu gợi lại hồi ức của trẻ:
Bạn nên hướng dẫn trẻ nhớ lại các sự việc đã qua để giải quyết vấn đề, để rèn luyện năng lực hồi tưởng và năng lực ứng biến của trẻ. Ví dụ như trẻ hỏi một vật nào đó, thì cha mẹ nhắc trẻ nhớ lại buổi đi thăm vườn thú trước đây, để trẻ kể lại tình cảnh vườn thú lúc bấy giờ. Hay là chữ vừa học xong mà trẻ đã quên, cha mẹ gợi ý cho con nhớ lại từ đó, nói với con là “chữ đó con đã học qua rồi đấy, nghĩ lại xem con có thể ráp thành từ gì”, “chữ đó ở bài nào, quyển sách nào con đã xem qua”…
Trả lời theo kiểu cùng thăm dò, cùng trao đổi:
Cha mẹ không nên trả lời trực tiếp câu hỏi cho trẻ ngay, mà nên cùng sinh hoạt, cùng trao đổi với trẻ để tìm ra đáp án chung. Ví như không hiểu biết một hiện tượng vật lý nào đó có thể cùng làm thí nghiệm nhỏ với trẻ, thiếu đồ chơi thì có thể tìm nguyên vật liệu và hướng dẫn trẻ tự làm lấy. Phương thức này sẽ giúp trẻ có thói quen chịu làm, chịu động não và cùng hợp tác thăm dò, bồi dưỡng tính thích thú khi học tập cũng như trong lúc nghiên cứu.
Trả lời theo kiểu bảo lưu nghi vấn:
Có những câu hỏi mà trẻ đặt ra liên quan đến các hiện tượng phức tạp của tự nhiên, xã hội, nếu bạn trả lời sẽ quá sự hiểu biết của trẻ cũng như khó trả lời rõ ràng. Ví dụ như trẻ hỏi vì sao em bé lại ra đời, hay tại sao có chiến tranh… bạn cũng không cần phãi giải thích và đòi hỏi trẻ hiểu ngay tất cả, nên có thể nói với trẻ bằng thái độ nhã nhặn rằng con đang còn bé, chưa hiểu biết nhiều, khi lớn lên con sẽ hiểu hết. Với cách thức này trẻ sẽ mang theo tâm tư nghi vấn để quan sát. Nhưng cũng không nên áp dụng tùy tiện, bởi vì các câu hỏi của trẻ nếu thường không được giải quyết thỏa đáng, sẽ làm mất đi tính tích cực về việc suy nghĩ các vấn đề cần hiểu
>> TƯ VẤN TÂM LÝ - KHÁM BỆNH MIỄN PHÍ TẠI AloBacsi.vn*
AloBacsi.vn (Theo Tư vấn Tiêu dùng)
