Ngày nay, nhờ sự giao lưu văn hóa ẩm thực, các món ăn Tây không còn xa lạ gì với người Việt và lá gia vị tây cũng được bán nhiều trong siêu thị. Vài mẹo nhỏ sau sẽ giúp bạn dùng lá gia vị tây hiệu quả.
Gia vị tây có thể chia làm hai nhóm chính: thảo mộc (herb) là loại gia vị từ lá hay thân cây và gia vị (spice) từ rễ, quả hay hạt. Tuy nhiên, cách phân loại này chỉ tương đối. Lá gia vị thường có loại tươi hoặc khô.
Khi chọn mua lá gia vị tươi, nên chọn thân cứng cáp, lá tươi xanh, khô ráo và ngửi có mùi thơm. Lá khô thì chọn loại được đóng lọ chắc chắn.
* Cách chế biến
- Chỉ nên rửa lá gia vị trước khi sử dụng vì độ ẩm cao sẽ làm lá mau hỏng. Sau khi rửa sạch, vẩy khô lá bằng rổ quay ráo nước hoặc dùng khăn giấy lau khô.
- Dùng dao sắc bén hoặc kéo cắt lá gia vị, để lá tươi xanh và giữ nguyên hương vị. Dao không bén làm lá bị giập, không đẹp mắt.
- Lá gia vị tươi thân mềm, phù hợp cho các món ăn xào, nướng và thường cho vào bước sau cùng khi nấu để mùi vị và màu sắc nguyên vẹn. Dùng để nêm lên món ăn khi dọn ra hoặc cắt nhỏ trộn vào món ăn như rắc lên pizza, làm xốt, trộn salad như húng tây (basil), ngò tây (parsley), kinh giới (oregano)…
- Lá gia vị khô hoặc thân cứng có mùi vị đậm hơn, thường cho vào từ đầu, trước khi đổ nước để hương thơm thấm quyện vào thức ăn, thích hợp với các loại lá nguyệt quế (bay leaf), hương thảo (rosemary), cỏ xạ hương (thyme)…
- Có thể kết hợp lá khô, cho vào khi nấu và lá tươi rắc lên mặt khi dọn ra, mùi vị của món ăn sẽ đặc biệt hơn.
- Trong trường hợp không có sẵn lá tươi, dùng lá khô thay thế theo tỷ lệ 1 lá khô thay cho 1,5 lá tươi.
* Bảo quản
Các loại lá gia vị tươi khá đắt, thường được đóng gói sẵn với lượng nhiều nên nếu dùng không hết dễ hư hao, rất lãng phí. Vì vậy, có thể bảo quản chúng theo nhiều cách sau:
- Bảo quản tươi: tỉa sạch đất cát ở phần rễ và nhặt bỏ lá úa, để nguyên không rửa, bọc lá gia vị trong khăn giấy thấm ướt và cho vào túi có khóa kéo hoặc hộp kín. Để trong tủ lạnh ngăn ít lạnh nhất. Có thể bảo quản khoảng năm ngày. Mỗi ngày nên mở ra xem và loại bỏ tiếp những lá bị hư úa.
Có thể đặt lá gia vị vào một hũ nhỏ, rễ phía dưới, cho nước ngập rễ, phía trên bao một túi nhựa, cột chặt lại, thay nước mỗi ngày. Lá có thể tươi khoảng một tuần.
- Đông lạnh: cách bảo quản này tuy có thể để lâu đến vài tháng, nhưng mùi vị và màu sắc bị giảm. Trải lá gia vị sạch đã cắt hoặc nguyên thân lá lên một vỉ nướng để vào tủ đông. Ngày hôm sau lấy lá đã đông ra xếp vào hộp kín và để đông tiếp, lấy ra khi cần sử dụng. Có thể cắt nhỏ lá cho vào khay đá, đổ nước vào, để ngăn đá cho đông.
- Bảo quản bằng giấm: rửa sạch và lau khô lá gia vị, cho lá vào chai thủy tinh rồi đổ giấm vào, lượng giấm gấp ba lượng lá, có thể thêm vài lát tỏi hoặc tiêu để tăng thêm mùi vị. Đậy kín chai, để ở nhiệt độ phòng nơi khô ráo và tối. Mùi vị sẽ “tới” sau bốn-sáu tuần. Dùng trộn xà lách hoặc ướp thức ăn.
- Bảo quản bằng dầu: cách bảo quản này phù hợp với những món hầm, nướng hay xúp, món dùng dầu khi bắt đầu nấu, đặc biệt với những loại thân cứng như húng tây, hương thảo… Cắt nhỏ lá gia vị hoặc để nguyên, bỏ lá vào khay đá nhỏ, đổ dầu hoặc bơ tan chảy nguội phủ lên lá, dùng màng nhựa bọc lại, cho vào ngăn đá. Hôm sau lấy ra khỏi khay, cho vào túi khóa hoặc hộp nhỏ bảo quản dùng dần.
Sử dụng lá gia vị khô tiện lợi hơn, chỉ cần để trong lọ kín, đặt nơi tối, không ẩm ướt. Trước khi dùng nên kiểm tra, nếu màu nhạt, bay hết mùi là đã hỏng. Thông thường, chỉ sử dụng gia vị không quá sáu tháng sau khi mở nắp lọ.
Gia vị tây có thể chia làm hai nhóm chính: thảo mộc (herb) là loại gia vị từ lá hay thân cây và gia vị (spice) từ rễ, quả hay hạt. Tuy nhiên, cách phân loại này chỉ tương đối. Lá gia vị thường có loại tươi hoặc khô.
Khi chọn mua lá gia vị tươi, nên chọn thân cứng cáp, lá tươi xanh, khô ráo và ngửi có mùi thơm. Lá khô thì chọn loại được đóng lọ chắc chắn.
* Cách chế biến
- Chỉ nên rửa lá gia vị trước khi sử dụng vì độ ẩm cao sẽ làm lá mau hỏng. Sau khi rửa sạch, vẩy khô lá bằng rổ quay ráo nước hoặc dùng khăn giấy lau khô.
- Dùng dao sắc bén hoặc kéo cắt lá gia vị, để lá tươi xanh và giữ nguyên hương vị. Dao không bén làm lá bị giập, không đẹp mắt.
- Lá gia vị tươi thân mềm, phù hợp cho các món ăn xào, nướng và thường cho vào bước sau cùng khi nấu để mùi vị và màu sắc nguyên vẹn. Dùng để nêm lên món ăn khi dọn ra hoặc cắt nhỏ trộn vào món ăn như rắc lên pizza, làm xốt, trộn salad như húng tây (basil), ngò tây (parsley), kinh giới (oregano)…
- Lá gia vị khô hoặc thân cứng có mùi vị đậm hơn, thường cho vào từ đầu, trước khi đổ nước để hương thơm thấm quyện vào thức ăn, thích hợp với các loại lá nguyệt quế (bay leaf), hương thảo (rosemary), cỏ xạ hương (thyme)…
- Có thể kết hợp lá khô, cho vào khi nấu và lá tươi rắc lên mặt khi dọn ra, mùi vị của món ăn sẽ đặc biệt hơn.
- Trong trường hợp không có sẵn lá tươi, dùng lá khô thay thế theo tỷ lệ 1 lá khô thay cho 1,5 lá tươi.
* Bảo quản
Các loại lá gia vị tươi khá đắt, thường được đóng gói sẵn với lượng nhiều nên nếu dùng không hết dễ hư hao, rất lãng phí. Vì vậy, có thể bảo quản chúng theo nhiều cách sau:
- Bảo quản tươi: tỉa sạch đất cát ở phần rễ và nhặt bỏ lá úa, để nguyên không rửa, bọc lá gia vị trong khăn giấy thấm ướt và cho vào túi có khóa kéo hoặc hộp kín. Để trong tủ lạnh ngăn ít lạnh nhất. Có thể bảo quản khoảng năm ngày. Mỗi ngày nên mở ra xem và loại bỏ tiếp những lá bị hư úa.
Có thể đặt lá gia vị vào một hũ nhỏ, rễ phía dưới, cho nước ngập rễ, phía trên bao một túi nhựa, cột chặt lại, thay nước mỗi ngày. Lá có thể tươi khoảng một tuần.
- Đông lạnh: cách bảo quản này tuy có thể để lâu đến vài tháng, nhưng mùi vị và màu sắc bị giảm. Trải lá gia vị sạch đã cắt hoặc nguyên thân lá lên một vỉ nướng để vào tủ đông. Ngày hôm sau lấy lá đã đông ra xếp vào hộp kín và để đông tiếp, lấy ra khi cần sử dụng. Có thể cắt nhỏ lá cho vào khay đá, đổ nước vào, để ngăn đá cho đông.
- Bảo quản bằng giấm: rửa sạch và lau khô lá gia vị, cho lá vào chai thủy tinh rồi đổ giấm vào, lượng giấm gấp ba lượng lá, có thể thêm vài lát tỏi hoặc tiêu để tăng thêm mùi vị. Đậy kín chai, để ở nhiệt độ phòng nơi khô ráo và tối. Mùi vị sẽ “tới” sau bốn-sáu tuần. Dùng trộn xà lách hoặc ướp thức ăn.
- Bảo quản bằng dầu: cách bảo quản này phù hợp với những món hầm, nướng hay xúp, món dùng dầu khi bắt đầu nấu, đặc biệt với những loại thân cứng như húng tây, hương thảo… Cắt nhỏ lá gia vị hoặc để nguyên, bỏ lá vào khay đá nhỏ, đổ dầu hoặc bơ tan chảy nguội phủ lên lá, dùng màng nhựa bọc lại, cho vào ngăn đá. Hôm sau lấy ra khỏi khay, cho vào túi khóa hoặc hộp nhỏ bảo quản dùng dần.
Sử dụng lá gia vị khô tiện lợi hơn, chỉ cần để trong lọ kín, đặt nơi tối, không ẩm ướt. Trước khi dùng nên kiểm tra, nếu màu nhạt, bay hết mùi là đã hỏng. Thông thường, chỉ sử dụng gia vị không quá sáu tháng sau khi mở nắp lọ.
