Sâu răng không chỉ do lười đánh răng, sử dụng răng sai cách mà chủ yếu là do ăn thiếu chất dinh dưỡng. Vậy phải ăn uống ra sao để phòng chống bệnh?
Có nhiều nguyên nhân gây sâu răng nhưng chủ yếu vẫn là hai nguyên nhân chính là thiếu ý thức vệ sinh răng miệng như không chịu đánh răng thường xuyên, để cao răng bám nhiều, ăn nóng lạnh đột ngột như uống nước đá, ăn kem, làm sang chấn vào răng như ăn phải sạn, va đập từ bên ngoài vào răng, dùng răng cắn những vật rắn như mở nút chai...
Còn nguyên nhân nội sinh chủ yếu hay gặp là ăn thiếu chất dinh dưỡng cần thiết cho sự tái tạo và phát triển của răng. Vì vậy, để tăng cường sức đề kháng chống sâu răng dựa vào 3 yêu cầu dinh dưỡng sau.
Cần ăn nhiều rau và trái cây
Trong rau chứa rất nhiều chất xơ nên mỗi lần ăn sẽ giúp tăng cường khả năng tự làm sạch theo kiểu cọ xát cơ giới trên bề mặt của răng. Mặt khác, trong rau lại chứa nhiều vitamin sẽ cùng phối hợp với chất xơ làm cho vi khuẩn có trong khoang miệng mất đi môi trường nuôi dưỡng chúng nên đã làm giảm thiểu cơ hội cho vi khuẩn sâu răng tồn tại và phát triển gây sâu răng.
Cần ăn ít những thức dính ngọt như các loại bánh ngọt, kẹo, sôcôla, vì sau khi ăn không đánh răng hoặc đánh không sạch, kẹo còn dính trong khe kẽ răng sẽ bị lên men tạo ra các axit hữu cơ phá huỷ men răng tạo ra cửa ngõ cho vi khuẩn sâu răng xâm nhập phá huỷ răng gây sâu.
Ăn nhiều các thức có chứa flo
Chất flo tuy nhiên chỉ là yếu tố vi lượng, nhưng nó đóng vai trò bảo vệ răng rất quan trọng, không thể thiếu vì nó có khả năng phòng trừ sâu răng rất mạnh. Ngoài ra, chất flo còn đóng vai trò kích thích tái canxi hoá chất men răng. Bởi vậy, cần ăn nhiều thực phẩm chứa nhiều flo như lá chè, bắp cải, rau diếp, rau câu, tôm, cua... Trong số thực phẩm này thì lá chè chứa hàm lượng flo cao nhất nên việc uống nước chè tươi cần thiết cho việc bảo vệ răng không sâu. Mặt khác, trong lá chè tươi còn chứa các chất đa axit có khả năng hạn chế sự sinh sôi của liên cầu khuẩn và trực khuẩn, axit lactique.
Cần tăng cường dinh dưỡng
Đó là bảo đảm nhu cầu về các chất dinh dưỡng như protein, vitamin, canxi phốt pho... cho cơ thể có đủ chất cần thiết cho răng tái tạo và phát triển, nhất là phụ nữ có thai và tuổi thanh niên. Chất protein có tác dụng tạo tốt nền răng, vì vậy cần chọn lựa các thực phẩm chứa hàm lượng proteine cao như cá, thịt gà, trứng gà, đậu phụ, sữa...
Vitamin A kích thích men răng phát triển, tăng cường khả năng kháng axit, thường thấy trong các thực phẩm như thịt lợn, rau chân vịt, cà rốt, dưa chuột, lòng đỏ trứng... Vitamin C làm lợi cho giàu chất tế bào, kích thích tạo chất răng, có trong nhiều loại rau thịt như quả me rừng, cà chua, rau đay, rau ngót, rau chân vịt, bắp cải, bưởi, cam, quýt... Vitamin D có tác dụng điều tiết chuyển hoá can xi, giúp ích cho sự phát triển và canxi hoá răng, có nhiều trong dầu gan cá, sữa bò, gấc và hoa quả màu đỏ... Ngoài ra, canxi, phốt pho là những chất cần thiết giúp cho canxi hoá răng, có nhiều trong pho mát, sữa bò, xương cục, đậu phụ, tôm, cua... Magiê, có tác dụng kích thích sự phát triển men răng, có nhiều ở cá ngần, táo, thịt lợn, thịt bò...
Có nhiều nguyên nhân gây sâu răng nhưng chủ yếu vẫn là hai nguyên nhân chính là thiếu ý thức vệ sinh răng miệng như không chịu đánh răng thường xuyên, để cao răng bám nhiều, ăn nóng lạnh đột ngột như uống nước đá, ăn kem, làm sang chấn vào răng như ăn phải sạn, va đập từ bên ngoài vào răng, dùng răng cắn những vật rắn như mở nút chai...
Còn nguyên nhân nội sinh chủ yếu hay gặp là ăn thiếu chất dinh dưỡng cần thiết cho sự tái tạo và phát triển của răng. Vì vậy, để tăng cường sức đề kháng chống sâu răng dựa vào 3 yêu cầu dinh dưỡng sau.
Cần ăn nhiều rau và trái cây
Trong rau chứa rất nhiều chất xơ nên mỗi lần ăn sẽ giúp tăng cường khả năng tự làm sạch theo kiểu cọ xát cơ giới trên bề mặt của răng. Mặt khác, trong rau lại chứa nhiều vitamin sẽ cùng phối hợp với chất xơ làm cho vi khuẩn có trong khoang miệng mất đi môi trường nuôi dưỡng chúng nên đã làm giảm thiểu cơ hội cho vi khuẩn sâu răng tồn tại và phát triển gây sâu răng.
Cần ăn ít những thức dính ngọt như các loại bánh ngọt, kẹo, sôcôla, vì sau khi ăn không đánh răng hoặc đánh không sạch, kẹo còn dính trong khe kẽ răng sẽ bị lên men tạo ra các axit hữu cơ phá huỷ men răng tạo ra cửa ngõ cho vi khuẩn sâu răng xâm nhập phá huỷ răng gây sâu.
Ăn nhiều các thức có chứa flo
Chất flo tuy nhiên chỉ là yếu tố vi lượng, nhưng nó đóng vai trò bảo vệ răng rất quan trọng, không thể thiếu vì nó có khả năng phòng trừ sâu răng rất mạnh. Ngoài ra, chất flo còn đóng vai trò kích thích tái canxi hoá chất men răng. Bởi vậy, cần ăn nhiều thực phẩm chứa nhiều flo như lá chè, bắp cải, rau diếp, rau câu, tôm, cua... Trong số thực phẩm này thì lá chè chứa hàm lượng flo cao nhất nên việc uống nước chè tươi cần thiết cho việc bảo vệ răng không sâu. Mặt khác, trong lá chè tươi còn chứa các chất đa axit có khả năng hạn chế sự sinh sôi của liên cầu khuẩn và trực khuẩn, axit lactique.
Cần tăng cường dinh dưỡng
Đó là bảo đảm nhu cầu về các chất dinh dưỡng như protein, vitamin, canxi phốt pho... cho cơ thể có đủ chất cần thiết cho răng tái tạo và phát triển, nhất là phụ nữ có thai và tuổi thanh niên. Chất protein có tác dụng tạo tốt nền răng, vì vậy cần chọn lựa các thực phẩm chứa hàm lượng proteine cao như cá, thịt gà, trứng gà, đậu phụ, sữa...
Vitamin A kích thích men răng phát triển, tăng cường khả năng kháng axit, thường thấy trong các thực phẩm như thịt lợn, rau chân vịt, cà rốt, dưa chuột, lòng đỏ trứng... Vitamin C làm lợi cho giàu chất tế bào, kích thích tạo chất răng, có trong nhiều loại rau thịt như quả me rừng, cà chua, rau đay, rau ngót, rau chân vịt, bắp cải, bưởi, cam, quýt... Vitamin D có tác dụng điều tiết chuyển hoá can xi, giúp ích cho sự phát triển và canxi hoá răng, có nhiều trong dầu gan cá, sữa bò, gấc và hoa quả màu đỏ... Ngoài ra, canxi, phốt pho là những chất cần thiết giúp cho canxi hoá răng, có nhiều trong pho mát, sữa bò, xương cục, đậu phụ, tôm, cua... Magiê, có tác dụng kích thích sự phát triển men răng, có nhiều ở cá ngần, táo, thịt lợn, thịt bò...
