Công dụng của cây dâu tằm

Công dụng của cây dâu tằm
Tên thường gọi: Cây dâu còn mang tên dâu tằm, dâu cang (H`mông), tang, mạy mọn (Tày), nằn phong (Dao), tầm tang.

Tên tiếng Trung: 桑

Tên khoa học: Morus alba L. Morus acidosa Giff

Họ khoa học: Thuộc họ dâu tằm Moraceae.

Cây Dâu​

(Mô tả, hình ảnh cây Dâu, phân bố, thu hái, chế biến, thành phần hóa học, tác dụng dược lý…)

Mô tả:​

Cây gỗ, cao2-3 m. Lá mọc lên so le, hình bầu dục, nguyên hoặc chia 3 thùy, có lá kèm, đầu lá nhọn hoặc hơi tù. Phía cuống hơi tròn hoặc hơi bằng, mép có răng cưa to. Từ cuống lá tỏa ra 3 gân rõ rệt. Hoa đực được trồng thành bông, có lá đài, 4 nhị (có khi 3). Hoa cái cüng được trồng thành bông hay thành khối hình cầu, có 4 lá đài. Quả mọc lên trong các lá đài, màu đỏ, sau đen sẫm, ăn được, còn dùng làm thuốc hoặc ngâm rượu để uống, mùi thơm, vị chua ngọt.

Phân bố:​

Cây ưa ẩm và sáng, thường mọc trên diện tích lớn ở bãi sông, đất bằng, cao nguyên. Mùa hoa tháng 4-5, mùa quả tháng 5-7, ở Việt nam và trung quốc đều có Cây mọc lên khắp nơi trong lấy lá nuôi tằm, làm thuốc.

Cây mọc để lấy lá nuôi tằm, quả nấu rượu và làm thuốc.

Bộ phận dùng:​

Lá, vỏ rễ và quả. Lá non hoặc bánh tẻ thu hái vào đầu mùa hạ.

Vỏ rễ thu hái quanh năm. Dùng tươi hoặc phơi khô. Quả hái khi chín.

Thành phần hóa học:​

Lá chứa acid amin tự do (phenylalanin, leucin, alanin, arginin, sarcosin, acid pipercholic …); protid, vitamin C, B1, D; acid hữu cơ : succinic, propionic, isobutyric …., tanin. Quả có đường, protid, tanin, vitamin C.

Cành dâu có chứa Mulberrin, mulberrochromene, cyclomulberrin, morin, dihydromorin, dihydrokaempferol, maclurin.

Tang thầm (Quả dâu): chứa Anthocyan (sắc tố màu đỏ của quả chín), đường (glucose, fructose), vitamin B1, C, tanin, protit và acid hữu cơ.

Ứng dụng lâm sàng trị bệnh của cây dâu:​

Ra mồ hôi trộm ở trẻ em, ra mồ hôi ở bàn tay người lớn:​

Lá Dâu non nấu canh với tôm, tép hoặc dùng lá dâu bánh tẻ 12g, Cúc hoa, Liên kiều, Hạnh nhân đều 12g, Bạc hà, Cam thảo đều 4g, Cát cánh 8g, Lô căn 20g, sắc uống.

Dự phòng cảm cúm:​

Lá Dâu 12g, Cúc hoa 12g, Thảo quyết minh 8g sắc uống.

Mắt đau, viêm màng kết mạc cấp tính:​

Lá Dâu nấu nước xông vào mắt; lá Dâu bánh tẻ, rửa sạch, giã nát đắp, có thể làm tan huyết khi đau mắt đỏ sung huyết.

Huyết áp cao:​

Lá Dâu và hạt Ích mẫu nấu nước ngâm chân buổi tối 30-40 phút trước khi đi ngủ.

Viêm khớp sưng phù, chân tay tê bại, cước khí, đầu ngón tay đau nhức, ngứa đỏ về mùa đông đợt lạnh nhiều:​

Cành Dâu, Kê huyết đằng, Uy linh tiên, mỗi vị 12g, sắc nước uống.

Ho, hen suyễn:​

Vỏ rễ 20-40g sắc uống. Có thể thêm Địa cốt bì và Cam thảo.

Khó tiêu, chân tay phù nề:​

Vỏ rễ Dâu sắc uống hoặc phối hợp với vỏ Gừng, vỏ Quít, vỏ quả Cam, Phục linh sắc uống.

Ngăn Lại thiếu máu, da xanh người gầy khô héo, mất ngủ, đầu choáng, chóng mặt:​

Dùng quả Dâu chế xirô hay ngâm rượu hoặc dùng quả Dâu thêm Câu Kỷ tử, Hà thủ ô đỏ, nhân hạt táo, mỗi vị 10g, sắc uống.

Trừ phong thấp, mạnh gân cốt, can thận yếu dẫn tới đau lưng mỏi gối:​

Tầm gửi cây Dâu, kết hợp với Cẩu tích, Ngưu tất, sắc nước uống.

Bổ huyết, an thai khi bị động thai ra máu:​

Tầm gửi thêm rễ Gai, Tục đoạn sắc nước uống.

Di mộng tinh, hoạt tinh:​

10 tổ Bọ ngựa sao cháy nghiền bột, thêm đường, uống trước khi đi ngủ, uống 3 ngày. Có thể thêm Long cốt, nghiền bột mịn, ngày 2 lần, trong 3 ngày.

Đái dắt, đái nhạt:​

Tổ Bọ ngựa Dâu cùng theo với quả Kim anh, nướng cháy, tán mịn, uống với rượu lúc đói.

Thuốc bổ:​

Sâu Dâu thêm nước cơm hấp chín, ăn tất cả.

Ngăn Lại cảm ho, Mất ngủ :​

Ngày 6 – 18g lá sắc uống.

Ngăn Ngừa hen suyễn, đi tiểu ít, Thấp khớp, đau nhức xương :​

Ngày 6 – 12g vỏ rễ sắc uống.

Chữa Thiếu máu, mắt mờ:​

Quả ngâm rượu hoặc nước đường uống, ngày 12 – 20g quả. Sirô quả chín bôi Ngăn Lại đau họng, lở loét miệng lưỡi.