Phẫu thuật não tại Pháp: Theo chân bệnh nhân phình tĩnh mạch Galen đi phẫu thuật tại Pháp

Phẫu thuật não tại Pháp: Theo chân bệnh nhân phình tĩnh mạch Galen đi phẫu thuật tại Pháp

Bệnh nhi Đinh Đ.K, nam, 10 tháng tuổi, là một trong 2 trẻ sinh đôi cùng giới tính của gia đình Anh/Chị K và H, khu đô thị Times City, Hoàng Mai, Hà Nội.

Hai trẻ sinh ngày 23/6/2017 ở tuần thai thứ 34. Tình trạng thai trước sinh và tình trạng các bé sau sinh bình thường theo thông tin bố mẹ cung cấp.

Theo gia đình, khi bé được 7 tháng tuổi, gia đình đưa bé đi tiêm phòng, các bác sĩ phát hiện bé có đầu to hơn bình thường, bé không được hoạt bát, ít vận động, chân tay yếu, không giữ cứng được cổ khi lẫy và khi bế đứng.

Quá trình điều trị tại Việt Nam

✦ Gia đình đưa bé đi khám, kết quả chụp MRI sọ não cho thấy hình ảnh dị dạng tĩnh mạch Galen (giãn lớn, kích thước 53x26mm) và não úng thủy do bệnh phình mạch gây ra.
Theo khuyến cáo của bác sĩ, bệnh nhi phải được phẫu thuật sớm. Bệnh nhi đã nhập viện ngày 07/02/2018.

✦ Ngày 09/02/2018, tại bệnh viện Nhi TW, các bác sỹ đã tiến hành phẫu thuật và đặt ống thông não thất ổ bụng.

✦ Ngày 13/2/2018: Bệnh nhi xuất viện, theo dõi tại nhà và dùng thuốc theo đơn.

✦ Chẩn đoán khi xuất viện: Não úng thủy, giãn tĩnh mạch Galen

Quá trình điều trị tại Singapore:

✦ Ngày 14/02/2018, gia đình đưa bé đi Singapore khám và điều trị tại Bệnh viện Bà mẹ và trẻ em Singapore (KK Women and Chirldren’s Hospital) và tại bệnh viện Tan Tock Seng Hospital. Sau thời gian khám và điều trị, bác sỹ khuyên gia đình nên đưa bé sang Pháp, nơi có kỹ thuật chuyên sâu và trang thiết bị hiện đại có thể phẫu thuật bít phình mạch Galen thành công cho bé.

Gia đình đã liên hệ với Văn phòng Astera tại 19 Bà Triệu, Hà Nội để được tư vấn và hỗ trợ.

Quá trình phẫu thuật, điều trị tại Bệnh viện Nhi Necker, Paris, Pháp

✦ Thông tin bệnh nhân: Bệnh nhi Đinh Đ.K, Nam, 10 tháng tuổi.
✦ Thời gian điều trị: Từ ngày 18/4/2018 đến ngày 23/04/2018 (5 ngày)
✦ Nguyên nhân nhập viện: Dị dạng tĩnh mạch Galen
✦ Bệnh sử:
- Dị dạng tĩnh mạch Galen và chứng đầu to do áp lực tĩnh mạch cao
- Giảm trương lực cơ (hypotonia)
- Tiền sử phẫu thuật: Đặt ống thông dịch từ não xuống ổ bụng tại VN ngày 9/2/2018
- Dị ứng kháng sinh nhóm Cephalosporins

✦ Ngày 18/4/2018, lúc 11h00, bệnh nhi được nhập viện.
✦ Kiểm tra lâm sàng khi nhập viện:
- Glasgow 15, thóp bình thường
- Chứng đầu to
- Vết sẹo ở đầu khi đặt ống thông, sẹo sạch, ko nhiễm trùng
- Giảm trương lực cơ trục (hypotonia)
- Bệnh nhi ít vận động, chủ yếu nằm, không quấy khóc nhưng có vẻ mỏi mệt, thỉnh thoảng lẫy được nhưng không ngóc được cổ, bế đứng cổ không giữ được thăng bằng.

✦ Phẫu thuật:
- Ngày 19/4/2018, 11h00: Bệnh nhi được đưa tới khu phẫu thuật
- Bệnh nhi được chụp động tĩnh mạch não, kết quả cho thấy dị dạng tĩnh mạch Galen thể mural (mural type), không ổ dị dạng (nidus), được nối với hai nhánh mạch phía sau bên trái. Động mạch não phía sau bên phải bị thiếu máu hoàn toàn. Tĩnh mạch galen bị phình to. Thoát dịch tĩnh mạch trước thông qua hai xoang hang. Hẹp tĩnh mạch cảnh hai bên.
- Bệnh nhi được phẫu thuật bít dị dạng tĩnh mạch Galen. Bệnh nhi được gây mê toàn thân, đặt ống nội khí quản. Phẫu thuật bằng ống thông loại nhỏ đưa qua động mạch đùi lên não (ống thông loại nhỏ Echelon 10 guide Synchro 14). Khử trùng toàn bộ vùng da tại Scarpa bên phải (vùng tam giác Scarpa chỗ đùi). Đưa ống thông 3F sau đó là 4F qua đường động mạch đùi bên phải. Ống thông 4F được sử dụng trong chẩn đoán hình ảnh và phẫu thuật.
- Đặt 4 coils tương đương khoảng 40cm cho đến khi loại bỏ hoàn toàn shunt (chỗ phình).
- Sử dụng 41ML chất cản quang i-ốt – PDS 8.37
- Tăng áp lực động mạch đùi bằng tay. Phẫu thuật bằng thủ thuật ống thông 4F trong thời gian 57 phút.
- Dùng thuốc chống đông máu tại phòng phẫu thuật.

✦ Đánh giá sau điều trị
Kiểm tra động mạch đốt sống trái và động mạch cảnh hai bên, cho thấy:
- Dị dạng tĩnh mạch Galen thể mural có đặc điểm chứng to đầu đã được loại bỏ hoàn toàn.
- Siêu âm tĩnh mạch trên lều và dưới lều khuếch tán, không bị giảm.
- Tình trạng bệnh nhi sau phẫu thuật: Trương lực cơ được cải thiện rõ rệt, ngay sau phẫu thuật 01 ngày, bé đã có thể lẫy ngóc cổ, bế đứng bình thường, chân, tay vận động tốt, cứng cáp. Bệnh nhi tỉnh táo, khỏe mạnh, ăn uống, đùa nghịch vui vẻ và rất hoạt bát.

✦ Ngày 23/4: Chụp MRI sọ não kiểm tra sau phẫu thuật bít phình tĩnh mạch Galen và bệnh nhi được xuất viện.

✦ Theo dõi, điều trị trong thời gian tới:
Chụp MRI sọ não sau 3 tháng. Gửi kết quả cho Bác sĩ đọc và xem xét phương án thay ống dẫn dịch bằng van lưu lượng thấp

✦ Đơn thuốc: Aspegic 10mg đến ngày 29/4/2018. Thuốc Doliprane nếu cần thiết.